UNIWERSYTET ROTRYJSKI
Katedra Architektury

Temat wykładu: Charakterystyka architektury eklektycznej
Autor: mgr Cesare de Medici

Promotor: prof. Artur Czartoryski

Nurt eklektyczny rozwijał się mocno od drugiej ćwierci XIX w. do początków XX w. Cechowało go zestawienie form przeniesionych z innych stylów. Początkowo łączono różnego rodzaju style w obiekcie, co nie było estetyczne. W późniejszym okresie zapanował pewien ład, polegający na kopiowaniu tylko jednego kierunku, stąd narodziły się neogotyk, neorenesans, neobarok, czyli style historyzujące. Z punku widzenia rozwoju architektury eklektyzm to okres stracony, ponieważ nie wniósł żadnych nowych wartości.

W kamienicach mieszczańskich upowszechnił się głównie neorenesans, którego odwołanie do renesansu ograniczało się do wystroju elewacji, oraz do zasady podziału bryły i detali. Wybitną budowlą tego stylu jest Ratusz w Bielsku – Białej, projektu Emanuela Rosta. Został on wybudowany w dwa lata (1895 – 1897). Wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta. Gmach ratusza ma trzy kondygnacje. Obiekt cechuje wielka dekoracyjność oraz ogromna liczba elementów zdobniczych. Budynek jest zwieńczony wieżą zegarową. Architektura ratusza wyraźnie nawiązuje do form wiedeńskiego pałacu miejskiego.


Widok na wieżyczkę ratusza

Pałace, teatry, urzędy, sądy, dworce kolejowe, obiekty sakralne łączą efektowny neogotyk, neorenesans czy neobarok. Przy czym neogotyk występował głównie w Anglii, Niemczech i Austrii. Charakteryzowało go kopiowanie form i detali ze stylu gotyckiego, częściowo je przetwarzając. Neobarok rozwijał się głównie w Paryżu, Wiedniu oraz Berlinie. Cechował się budowlami masywnymi, ciężkimi, z bardzo dekoracyjną elewacją. Formy i detale kopiowano z baroku, lecz dość swobodnie. Styl ten nigdy nie osiągnął takiego rygoryzmu w kopiowaniu wzorów, co neogotyk i neorenesans. Wspaniałym przykładem budowli eklektycznej jest zamek w Neuschwanstein (Niemcy). Obiekt został wzniesiony przez bawarskiego Króla Ludwika II w latach 1869 – 1886.  Wnętrza zamku reprezentują mieszankę stylów: neogotyku, neobaroku, bizantyjskiego i mauretańskiego. Forma zewnętrzna łączy w sobie elementy stylu romańskiego oraz gotyckiego z  ogromną liczbą wieżyczek i balkonów.


Zamek w Neuschwanstein

Podsumowując, architektura eklektyczna opierała się na kopiowaniu form i wzorów z innych stylów. Początkowo łączono wszystkie style w budynku. W późniejszym okresie wykształciły się style historyzujące. Najwspanialszym budynkiem wzniesionym w nurcie eklektycznym jest zamek w Neuschwanstein.