Autor: dr net. Guliano Montini

Promotor: mgr net. Pio Maria Facibeni

Temat: Czarna kolorystyka w liturgii.

 

1. Wstęp

Kolor czarny niewątpliwie kojarzy się nam ze smutkiem, żałobą, śmiercią, nostalgią, czy też izolacją. Czerń jest jednym słowem kolorem ponurym. Nasuwa się więc pytanie: "Jeżeli jest taki ponury, kojarzy się nam z czymś o zabarwieniu pejoratywnym, to jaki jest on w liturgii?" W liturgii nie zmienia on swojej symboliki.


 

2. Użycie koloru czarnego w liturgii

Koloru czarnego w liturgii używamy rzadko. Bez ornatu o takiej kolorystyce nie obejdzie się żaden pogrzeb osoby dorosłej, (w czasie pogrzebu dzieci używany jest "skrzypek" koloru białego), Msza Żałobna (Requiem), także podczas Liturgii Wielkiego Piątku.



3. Opis liturgii Wielkiego Piątku

Wielki Piątek jest drugim dniem w okresie Triduum Paschalnego. W tym dniu nie ma sprawowanej Mszy Świętej. Jest to pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa. Do południa w kościele nie można sprawować nabożeństwa. Panuje w nim wtedy cisza. Liturgia ma zostać odprawiona między godzinami 15, a 21. Na początku następuje wejście bez krzyża, a co za tym idzie także bez świec. Kapłan sprawujący nabożeństwo, przyjumje pozycję prostracji, (leżenia krzyżem), na stopniach ołtarza. Po obrzędach wstępnych następuje odśpiewanie lub też odczytanie Męki Pańskiej. Po niej następują modlitwy błagalne przypominające modlitwę powszechną. Zawarte są w niej prośby za: Kościół, Ojca Świętego, biskupów, kapłanów, duchownych niższych stopni, wiernych, katechumenów, heretyków, schizmatyków, żydów i pogan. Później adoracja krzyża przez wiernych i kapłanów, która poprzedza Mszę poprzednio konsekrowanych darów i przeniesienie konsekrowanej hostii do Grobu Pańskiego.

4. Opis liturgii Mszy pogrzebowej osoby dorosłej.

Liturgię pogrzebową zaliczamy do grupy sakramentaliów. Bardzo często pogrzeb określany jest jako Liturgia Zmarłych. Obejmuje ona:

a)Eksportację - stację w domu zmarłego. Obejmuje ona pokropienie ciała, odśpiewanie psalmu "Z głębokości wołam do Ciebie Panie" oraz wyprowadzenie ciała do Kościoła.
b)Odprawienie Egzekwii (Nieszporów lub Jutrzni za duszę zmarłego) i Mszy św.
c)Kondukt na cmentarz - wyprowadzenie ciała zmarłego z kościoła na cmentarz
d)Złożenie ciała do grobu cmentarnego.[1]

 

5. Podsumowanie

Kolor czarny symbolizuje wiele rzeczy o znaczeniu raczej pejoratywnym, między innymi smutek, żałobę, śmierć i tak dalej. W liturgii używany jest podczas Mszy Żałobnych (Requiem), pogrzebu osób dorosłych, Nabożeństwa w Wielki Piątek. 

6.Przypisy

[1] zob. "Propedeutyka teologii katolickiej" Antoni Witkowiak, 1969r.