Temat: Pozycja Patriarchy w rotryjskim systemie prawnym, rozprawa doktorska
Autor: x. mgr net. Vincenzo Oreglia di Santo Stefano
Promotor: mons. x. dr hab. net. Ksawery van Berden

Rozdział I – Wprowadzenie

   Patriarcha Rotrii jest najważniejszą osobą zarówno w Państwie Kościelnym Rotria jak i w Kościele Rotryjskim. Przysługują mu tytuły Jego Świątobliwości, Ojca Świętego, Biskupa Rotrii, Najwyższego Kapłana etc. Pełni on szereg ważnych funkcji, którym odpowiadają liczne prerogatywy. Można postawić pytanie czy jego władza jest absolutna? W dalszym ciągu wywodu postaram się udzielić na nie odpowiedzi.

Rozdział II – Ustrój Rotrii

   Jak stanowi art. 1. ust. 2 Bulli Exsurge Domine, Rotria jest monarchią teokratyczno – elekcyjną. Na jej czele stoi Patriarcha, który jest także głową Kościoła Rotryjskiego, nierozerwalnie związanego z Państwem Kościelnym (art. 12 ust. 1 Exsurge Domine). Warto dodać, że Państwo Kościelne jest także monarchią konstytucyjną, gdyż wyżej wspomniana bulla stanowi ustawę zasadniczą i żadne akty prawne nie mogą być z nią sprzeczne (art. 7 ust. 2 Exsurge Domine). Instytucje państwowe oraz kościelne zgodnie z art. 12 ust. 2 Exsurge Domine stanowią jedność, zatem osoba Patriarchy jako najwyższego przedstawiciela władzy świeckiej i kościelne jest największym wyrazem tej jedności.
   Wyrazem tak wysokiej pozycji Patriarchy jest jego nietykalność (art. 15 ust. 2 Exsurge Domine). Kanon 117 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego dodaje, że: Kto stosuje przymus fizyczny wobec Biskupa Rotrii, podlega ekskomunice, wiążącej mocą samego prawa, jeśli jest duchownym, można dodać stosownie do ciężkości przestępstwa także inną karę, nie wyłączając wydalenia ze stanu duchownego.

Rozdział III – Patriarsze kompetencje i prerogatywy

   Kompetencje Patriarchy regulowane przez art. 16, 23 ust. 3 Bulii Exsurge Domine, art. 4 ust. 1 Ustawy o Sygnaturze Apostolskiej można podzielić na kilka kategorii:
1. Reprezentacyjne:
-Patriarcha stoi na czele Rotrii
-Patriarcha reprezentuje Rotrię na zewnątrz
2. Ustawodawcze:
-ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe (można zauważyć także element związany z reprezentacją i polityką zagraniczną)
-wydaje bulle, dekretu motu proprio i brewe
-posiada inicjatywę ustawodawczą
-ma prawo weta bezwzględnego wobec ustaw Kurii Rotryjskiej
3. Wykonawcze:
-określa kształt i kompetencje organów państwowych i kościelnych
-jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych
-ustanawia i znosi organy terenowe Kościoła Rotryjskiego
-ustanawia i znosi funkcje kościelne i tytuły honorowe
-ustanawia i znosi ordery i odznaczenia
-ogłasza i znosi Stan Wyjątkowy i Stan Wojenny
4. Kreacyjne:
-powołuje i odwołuje urzędników państwowych i kościelnych
-mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Państwa Kościelnego w innych państwach (można zauważyć także element związany z reprezentacją i polityką zagraniczną)
-nadaje i odbiera obywatelstwo rotryjskie
-mianuje i odwołuje Kamerlinga sprawującego władzę w jego imieniu, na podstawie odrębnych przepisów
5. Związane z władzą sądowniczą:
-stosuje prawo łaski
-orzeka w II instancji w postępowaniu przed Sygnaturą Apostolską
6. Prerogatywy:
-nadaje, obniża i odbiera funkcje kościelne i tytuły honorowe
-nadaje i odbiera ordery i odznaczenia

   Patriarcha Rotrii sprawuje władzę w jej wszystkich zakresach, przyjmując monteskiuszowski trójpodział. Bierze udział w tworzeniu prawa poprzez inicjatywę ustawodawczą, weto bewzględne, a także możliwość wydawania własnych aktów prawnych. Art. 26 Bulli Exsurge Domine wskazuje na szczególną moc prawną patriarszych bulli: Bulle Patriarchy mają moc większą niż ustawy. Ilekroć Konstytucja lub ustawy dla unormowania poszczególnej dziedziny z zakresu ustawodawstwa wymagają ustawy, dziedzina ta może być unormowana również Bullą Patriarchy.
   Patriarcha Rotrii sprawuje wraz Kurią Rotryjską władzę wykonawczą. Posiada także liczne prerogatywy, czyli specjalne uprawnienia.
   Patriarcha Rotrii bierze udział także w sprawowaniu władzy sądowniczej. Orzeka w II instancji postępowań przed Sygnaturą Apostolską. Ma również prawo łaski.
   
Rozdział IV Czy władza Patriarchy jest władzą absolutną?

   Kompetencje Patriarchy związane z funkcjonowaniem państwa są rozliczne, a jego władza silna. Nie można jej jednak nazwać absolutną, gdyż Ojciec Święty nie może sam zmienić ustawy zasadniczej, czyli Bulli Exsurge Domine. Art. 31 wyżej wymienionej Bulli stanowi: Zmiana niniejszego aktu następuje wyłącznie za zgodą Patriarchy, w formie ustawy przyjętej przez Kurię Rotryjską bezwzględną większością głosów przy udziale co najmniej 2/3 uprawnionych. Wynika z tego, że aby ustawa zasadnicza została zmieniona, musi uzyskać aprobatę Kurii Rotryjskiej, nawet jeśli z inicjatywą ustawodawczą w tym zakresie wystąpi Patriarcha.

Rozdział V Kompetencje patriarsze ujęte w Kodeksie Prawa Kanonicznego

   Jak stanowi kanon 44 CIC: Biskup Rotrii jest Głową Kolegium Biskupów i Pasterzem całego Kościoła Rotryjskiego. Dlatego, z racji swego urzędu, posiada on najwyższą, pełną, bezpośrednią i powszechną władzę zwyczajną w Kościele, którą może wykonywać zawsze w sposób nieskrępowany. Jako głowa Kościoła Rotryjskiego Patriarcha ma władzę absolutną, o czym świadczyć może także kanon 46 CIC:  § 1. Na mocy swego urzędu, Biskup Rotrii nie tylko posiada władzę nad całym Kościołem, lecz również otrzymuje nad wszystkimi Kościołami partykularnymi oraz ich zespołami naczelną władzę, przez którą zostaje jednocześnie potwierdzona i umocniona władza własna, zwyczajna i bezpośrednia, jaką posiadają biskupi w Kościołach partykularnych powierzonych ich pieczy.
§ 2. Od wyroku lub dekretu Biskupa Rotrii nie ma apelacji.
   Patriarcha jest także uprawniony do stosowania kar ekskomuniki i suspensy.

Rozdział VI Podsumowanie

   Pozycja Patriarchy Rotrii zarówno w systemie prawnym Państwa Kościelnego Rotria, jak i Kościoła Rotryjskiego jest bardzo silna. Patriarcha jednak nie sprawuje władzy absolutnej, gdyż jego kompetencje i prerogatywy mają podstawę w aktach prawnych, szczególnie ustawie zasadniczej – Bulli Exsurge Domine, której sam Patriarcha nie może zmienić.