Wykład nr I.
Temat: "Święta Wielkiej Nocy"
Autor: ks. dr Ferdynand Arcyksiążę kanonik Radziwiłł.
"Święta Wielkiej Nocy - dni męki, śmierci i Zmartwychwstania Pańskiego."
Na początku kwietnia każdego roku katolicy obchądzą Święta Wielkiej Nocy (pot. zw. Wielkanocnymi). Są to największe święta wieżących w Chrystusa, gdyż symbolizują one mękę, śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa, po których nastąpiło otwarcie Bram Niebieskich. Dzień Zmartwychwstania Pańskiego jest bardzo wesołym i chucznym dniem, w którego ciągu odbywają się wizyty domowe u rodzin oraz wszyscy w godzinach popołudniowych spotykają się w kościele by uczucić Wstąpienie do Niebios. Dzień ten poprzedza tzw. Święte Triduum Paschalne czyli 3 dni Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pańskiego. Wielkanoc jest najstarszym i najważniejszym świętem chrześcijańskim.
Dość długo spierano się kiedy Wielkanoc ma być obchodzona. Dopiero podczas soboru nicejskiego w 325 r.. ustalono, że obchodzić ją będziemy w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca.
W roku 1583 po wprowadzeniu kalendarza gregoriańskiego pojawiły się rozbieżności pomiędzy datą Wielkanocy obchodzoną w Kościele prawosławnym, a datą w Kościele katolickim. W Kościele prawosławnym Wielkanoc (Pascha) obchodzona jest wg dat kalendarza juliańskiego.
Przebieg Wielkiego Tygodnia od Wlk. Czwartku według zaszłorocznych obesrwacji:
W wielkoczwartkowe przedpołudnie we wszystkich kościołach katedralnych odprawiana jest tzw. msza krzyżma. Liturgii tej przewodniczy biskup. Koncelebrują księża, reprezentujący całą diecezję; odnawiają oni swe przyrzeczenia złożone w czasie święceń kapłańskich. Podczas mszy poświęcone zostają oleje, potrzebne do udzielania sakramentów oraz do konsekracji kościołów lub naczyń liturgicznych. W pozostałych świątyniach odprawia się w Wielki Czwartek tylko jedną, wieczorną mszę z udziałem wszystkich miejscowych kapłanów. Jest to tzw. msza Wieczerzy Pańskiej, która rozpoczyna przeżycia Triduum Paschalnego. Liturgia Wielkiego Czwartku jest niezwykła. Bo też i na pamiątkę niezwykłych wydarzeń ustanowił ją Kościół. W katedrach biskupi święcą w tym dniu oleje, potrzebne przy udzielaniu sakramentu chrztu, bierzmowania i sakramentu chorych. Oliwa była niegdyś środkiem wzmacniającym i leczniczym, a gałązki drzewa oliwkowego -symbolem pokoju. Dlatego Kościół tak szeroko wykorzystuje oliwę w swoich obrzędach. Podczas uroczystej mszy wieczornej biją dzwony. Ich serca tak łomocą, że aż tym, którzy nie zmieścili się we wnętrzu kościoła, zapiera dech. Ale jeszcze tylko parę uderzeń i zamilkną, by odezwać się ponownie dopiero w Wielką Sobotę. Zamilkną też dzwonki przy ołtarzu. Ich radosny głos zostanie zastąpiony przez głuche klaskanie kołatek. Chrystus wydany na mękę krzyżową cierpi, a cały Kościół pogrąża się w smutku i żałobie.
WIELKI PIˇTEK jest jedynym dniem w roku, w którym nie odprawia się Mszy św. Wielki Piątek jest w Kościele dniem najgłębszej żałoby. Wyraża ją cała wielkopiątkowa liturgia (Nabożeństwo Wielkiego Piątku), która jest pamiątką męki i śmierci Jezusa Chrystusa zabitego na krzyżu. Przed śmiercią był On biczowany, poddany mękom, zmuszony do dźwigania krzyża, ukrzyżowany i wyszydzany na nim. Liturgia Wielkiego Piątku składa się z: Słuchania Liturgii Słowa Bożego ( czytań z NT i ST, psalmu, ewangelii i dłuższej niż zwykle modlitwy powszechnej) Adoracji krzyża. Komunii świętej. Z polską tradycją świąteczną - wielkanocną - związany jest także obyczaj straży grobowych. Co roku zaciągają je ochotniczo strażacy, żołnierze i przedstawiciele różnych organizacji do pilnowania grobów.
WIELKA SOBOTA w dniu tradycyjnego wyciszenia nie sprawuje się mszy świętych. Główny ołtarz pozostaje obnażony. Przez cały dzień trwa adoracja Chrystusa złożonego do grobu. Zgodnie ze starym polskim obyczajem przy symbolicznej mogile Zbawiciela czuwa warta — ministranci, harcerze, na wsiach niekiedy także strażacy w galowym umundurowaniu. Wierni przychodzą do świątyń, w których kapłani błogosławią pokarmy przeznaczone na świąteczny stół, czyli tzw. święcone (święconkę) — kończy się przecież czas postu. Modlitewna zaduma panuje do późnych godzin popołudniowych.
Święta Wielkanocne są dla wszystkich czasem rozważań i uświadamiania wielkiego czynu Jezusa Chrystusa. Cała rodzina spotyka się i jednoczy. I tak przez wiele wieków … W tych dniach następuje ukojenie i pojednanie duszy z Bogiem, przeżywajmy je w zgodzie i miłości, w ciszy, spokoju i radości, w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.
